Cambodia's daily events

អនុក្រឹត្យ​របស់​រដ្ឋាភិ​បាល​ចុះ​ថ្ងៃ​ទី​៤ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ ២០២៤ ដែល​សមាគម​ឧកញ៉ា​កម្ពុជា​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ បាន​កំណត់​ថា ដើម្បី​ទទួល​គោរ​មងារ​ជា​«លោកអ្នកឧកញ៉ា» គឺ​ទាល់​តែ​អ្នក​នោះ​បាន​ចំណាយ​ថវិកា​ជួយ​ជាតិ​យ៉ាង​តិច​៤​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​។​ ចំណែក​គោរ​មងារ​ជា ​«អ្នកឧកញ៉ា» គឺ​ត្រូវ​បាន​ចំណាយ​ថវិកា​ជួយ​ជាតិ​យ៉ាង​តិច​១​លាន​ដុល្លារ​ ខណៈ​គោរមងារ​ជា​«ឧកញ៉ា» គឺ​ត្រូវ​បាន​ចំណាយ​ថវិកា​ជួយជាតិ​យ៉ាង​តិច​៥០​ម៉ឺន​ដុល្លារ​។​ លើស​ពី​នេះ​ នៅ​ក្នុង​អនុក្រឹត្យ​ថ្មី​នេះ​ រដ្ឋាភិបាល​បាន​តម្រូវ​ឲ្យ​«លោកអ្នកឧកញ៉ា»​ត្រូវ​បង់​វិភាគ​ទាន​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​១០​ម៉ឺន​ដុល្លារ​។​ ចំណែក​«អ្នកឧកញ៉ា» ​ត្រូវ​បង់​វិភាគ​ទាន​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​១ម៉ឺន៥​ពាន់​ដុល្លារ ​និង ​«ឧកញ៉ា»​ត្រូវ​បង់​វិភាគ​ទាន​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​៨​ពាន់​ដុល្លារ​។

ប្រធានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច បានលើកឡើងក្នុងថ្ងៃទី០៤កញ្ញា ពីចេតនារបស់លោកចង់ឲ្យរដ្ឋសភាពិចារណាកំណត់មិនឲ្យអ្នកមានសញ្ជាតិពីរធ្វើនយោបាយនៅកម្ពុជា។ ការហ៊ានលើកឡើងដូចនេះ ដោយលោកមើលឃើញថា អ្នកនយោបាយសញ្ជាតិពីរធ្វើឲ្យរលាយស្រុកខ្មែរ។ តែអ្នកវិភាគនយោបាយមិនគាំទ្រ និងមិនបានយល់ឃើញដូចលោកសុខ ទូចទេ ព្រោះវាជាការរឹតត្បិតដល់សិទ្ធិអ្នកធ្វើនយោបាយនៅស្រុកខ្មែរ។ តើមានចំណុចវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានអ្វីខ្លះ បើកម្ពុជាកំណត់ឲ្យអ្នកធ្វើនយោបាយមានសញ្ជាតិតែមួយ?។

នៅក្នុងពិធី​ប្រគល់សញ្ញាបត្រ​ដល់សិស្ស​មេធាវីនា​ព្រឹកថ្ងៃទី០៥​ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ ​នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ​បានលើកឡើងជាថ្មីថា ​រដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើជា​បន្ទាន់នូវការអភិវឌ្ឍន៍ ​និងការធានាមិនឲ្យ​បាត់បង់អធិបតេយ្យភាព ​និងទឹកដី​ទៅអនាគត។ ​ការអនុវត្តន៍គោលដៅធំ​ ដែលប្រជាពលរដ្ឋចង់បាន​ដូចបានលើកឡើង​ខាងលើត្រូវបាន​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ​យល់ថា ​វាប្រសើរជាង​ការ​យកចាញ់យកឈ្នះ​គ្នា​ជុំវិញការដក ​ឬ​មិនដក​ខ្លួន​ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​តំបន់ត្រីកោណ​អភិវឌ្ឍន៍ CLV។ ​ការបញ្ជាក់របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ដូច្នេះត្រូវបាន​អ្នកវិភាគសង្គម និង​នយោបាយ​បន្តមើលឃើញផ្សេងគ្នា​ដោយមានមតិគាំទ្រ និង​មតិព្រួយបារម្ភ​៕

នៅក្នុងជំនួបជាមួយឯកអគ្គរាជទូតថៃដែលបញ្ចប់អាណត្តិនៅកម្ពុជានាថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ លោកហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបានស្នើឱ្យភាគីថៃពិចារណាចុះបញ្ជីរួមគ្នាលើបេតិកភណ្ឌមួយចំនួនជាមួយកម្ពុជា។ ការលើកសំណើដូចនេះត្រូវបានលោកហ៊ុន សែនពន្យល់ថា គឺដើម្បីចៀសវាងការដណ្ដើមកម្មសិទ្ធិគ្នាទៅវិញទៅមកលើបេតិកភណ្ឌទាំងនោះ និងជាការបង្ហាញពីសាមគ្គីភាព ហើយជាគំរូដ៏ល្អដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ។ ចំណែកអ្នកជំនាញខាងវប្បធម៌ក៏បានយល់ឃើញដូចប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាដែរ។ តែសួរថា តើកម្ពុជាអាចចំណេញអ្វីខ្លះ បើដាក់បេតិកភណ្ឌមួយចំនួនរបស់ខ្លួនទៅក្នុងបញ្ជីរួមជាមួយថៃ?

ចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ដល់ថ្ងៃទី១៧ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ កម្ពុជានឹងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ Gumball 3000 ដែលជាកម្មវិធីជួបជុំ (ប្រមូលផ្តុំ) រថយន្តថ្លៃៗ និងប្រណិត ដោយត្រៀមធ្វើនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាប។ កម្មវិធីនេះមានការចូលរួមដោយរថយន្តប្រណិតៗប្រមាណ១៥០គ្រឿងដែលបើកបរដោយបុគ្គលល្បីៗ មហាសេដ្ឋី និងតារាល្បីៗប្រមាណ២៥០នាក់នៅជុំវិញពិភពលោក។ កម្មវត្ថុនៃព្រឹត្តិការណ៍ Gumball 3000 គឺដើម្បីចូលរួមផ្សព្វផ្សាយពីគោលដៅទេសចរណ៍ដ៏សម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា ពិសេសក្នុងខេត្តសៀមរាប ក៏ដូចជាដើម្បីរៃអង្គាសថវិកាពីសប្បុរសជនសម្រាប់មន្ទីរពេទ្យកុមារអង្គរខេត្តសៀមរាប។ អ្នកជំនាញវិស័យទេសចរណ៍សម្លឹងឃើញឱកាសដែលកម្ពុជាអាចទទួលបានពីព្រឹត្តិការណ៍មួយនេះ។ តែអ្នកវិភាគសង្គមយល់ថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះពុំអាចហុចផលជាផ្លែផ្កាដល់វិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាច្រើននោះទេ៕

រដ្ឋា​ភិបាល​នឹង​ផ្តើម​ដឹក​ពលរដ្ឋ​ទៅ​លេង​ព្រំដែន​នៅ​ភាគឦសាន​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៧ ខែ​កញ្ញា​នេះដោយ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​សៅរ៍​រហូត​ដល់​ដាច់​ឆ្នាំ​២០២៤​។​ ទស្សនៈ​កិច្ច​នេះ​គឺ​ផ្តោត​ទៅ​ព្រំដែន​ក្នុង​ខេត្ត​ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគិរី និងរតនៈគិរី។​ ជា​ទស្សន​កិច្ច​តែ​មួយ​ថ្ងៃ​ដោយ​វិលល្ងាច តែ​មាន​តំបន់​ខ្លះ​ត្រូវ​សម្រាក​មួយ​យប់​។​ តើ​ទស្សនៈ​កិច្ច​បែប​នេះអាច​ជម្រះ​មន្ទិល​សង្ស័យ និង​រំងាប់​ពី​បញ្ហា​បង្គោល​ព្រំដែន​ដែល​គេ​ចោទ​ប្រកាន់​មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​បាន​ដែរ​ ឬ​ទេ​?

មន្ត្រី​ជំនាញ​កិច្ច​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា បាន​អះអាង​ថា ការ​ប្រើ​ផែន​ទី​របស់​Google​ Maps ​មិន​អាច​យក​ជា​ការ​បាន​ឡើយ សម្រាប់​ការ​បោះ​បង្គោល​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា និង​វៀត​ណាម​។​ នេះ​ជា​ការ​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​របស់​ លោក សម រង្ស៊ី ​និង​អ្នក​មួយចំនួន​ទៀត ​ដែល​ថា ​បង្គោល​ព្រំ​ដែន​ដែល​បាន​បោះរួច​គឺ​ចេះ​ដើរ​ចូល​មក​ក្នុង​ទឹក​ដី​កម្ពុជា​ រាប់​គី​ឡូ​ម៉ែត្រ​ បើ​ផ្អែក​តាម​ផែន​ទី​ Google Maps។ តែ​មន្ត្រី​ព្រំដែន​របស់​រដ្ឋាភិ​បាល ចាត់​ទុក​ថា ​ការ​លើក​ឡើង​របស់​អ្នក​នយោ​បាយ​ប្រ​ឆាំង ធ្វើឲ្យ​មាន​ការ​យល់​ច្រ​ឡំ​។​

អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស បានស្នើឲ្យមានការពិចារណាឡើងវិញ ចំពោះការចោទប្រកាន់ទៅលើយុវជន៨នាក់​ពីបទ«​រួមគំនិតក្បត់» ក្នុងចំណោម​មនុស្សជិត១០០នាក់​ដែល​ត្រូវបាន​ចាប់ខ្លួន។ គឺជាការ​ចាប់ខ្លួន ចំពេលដែល​សមត្ថកិច្ចរឹតបន្តឹងការធ្វើដំណើរចូលមកភ្នំពេញ ស្របពេលមានការប្រកាស​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ពីក្រុម​ប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេស កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែសីហា។ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សបានហៅការចាប់​ខ្លួន​មនុស្សជិត១០០នាក់នេះថា ធ្វើឡើងដោយគ្មានមូលដ្ឋាន តែមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល​បានការពារចំណាត់​ការ​ផ្លូវ​ច្បាប់​របស់​ខ្លួន។

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៩ សីហា ធនាគារជាតិកម្ពុជាបានណែនាំឲ្យគ្រឹះស្ថានធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុរៀបចំឥណទានឡើងវិញជូនអតិជន។ ការធ្វើបែបនេះត្រូវបានធនាគារជាតិកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា គឺដើម្បីជួយសម្រាលបន្ទុកចំណាយរបស់អតិថិជន សងឥណទានត្រឡប់ និងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ អ្នកជំនាញក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុមើលឃើញថា វិធានការរបស់ធនាគារជាតិកម្ពុជាពេលនេះអាចជួយសម្រួលដល់ម្ចាស់អាជីវកម្មមួយចំនួនធំដែលកំពុងត្រូវការសាច់ប្រាក់សម្រាប់បង្វិល។ តើយន្តការមួយនេះអាចជួយស្តារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានកម្រិតណាដែរ?

គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​ទី​២១ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០២៤ ​រដ្ឋសភា​នីតិកាល​ទី៧​មានអាយុ​ ១ឆ្នាំ​គត់​។ ​លទ្ធផល​ផ្លូវការ​នៃ​ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​តំណាងរាស្ត្រ​កាលពី​ថ្ងៃទី​២៣ ខែ​កក្កដា ​ឆ្នាំ​២០២៣ ​បាន​បង្ហាញថា ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ដែលកាន់​អំណាច​បច្ចុប្បន្ន​ទទួលបាន​អាសនៈ​ចំនួន​ ១២០ អាសនៈ ​និង​គណបក្ស​ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច​ទទួលបាន ​៥​អាសនៈ​ ក្នុងចំណោម​អាសនៈ​សរុប​ចំនួន ១២៥ ​នៅក្នុង​រដ្ឋសភា។​ តើរយៈពេល ​១ឆ្នាំ​កន្លងទៅនេះ ​រដ្ឋសភា​ខ្មែរ​បាន​បំពេញ​តួនាទី​អ្វីខ្លះ​ជាប្រយោជន៍​ដល់ម្ចាស់ឆ្នោត ​និង​ប្រទេសជាតិ​? សំណួរនេះត្រូវបាន​អ្នកតាមដាន​សង្គម ​និង​នយោបាយ​ផ្តល់​ចម្លើយផ្សេង​ៗ​គ្នា​ដោយមាន​ទាំង​ចំណុច​វិជ្ជមាន ​និង​អវិជ្ជមាន​។

រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ប្រកាស​ត្រៀម​រៀប​ចំ​ទិវា​មនុស្ស​ចាស់​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៤ នេះ​យ៉ាងអធិក​អធម នៅ​ក្រោម​ប្រធាន​បទ​ «មនុស្ស​ចាស់​ក្នុង​បដិវត្តន៍​ឌីជីថល»​ ខណៈ​ទិវា​នេះ​ត្រូវ​បាន​កំណត់​យក​ថ្ងៃ​ទី​១​ ខែ​តុលា​។​ អង្គការ​ដែល​ជួយ​ខាង​មនុស្ស​ចាស់​បាន​លើក​ឡើង​ពី​តម្រូវ​ការ​ជា​ច្រើន​នៅ​ចំពោះ​មុខ​ដែល​មនុស្ស​ចាស់​នៅកម្ពុជា​កំពុង​ត្រូវ​ការ​ ក្នុង​នោះមាន​ទាំង​សេវា​មើល​ថែ​ទាំមនុស្ស​ចាស់​ផង​ដែរ​។ ​ហេតុ​អ្វី​កម្ពុជា​មិន​ទាន់​មាន​មណ្ឌល​ថែ​ទាំ​មនុស្ស​ចាស់​ និង​ថា​ តើ​វាចាំ​បាច់​ដែរ ឬ​ទេ​ ដែល​កម្ពុជា​ត្រូវ​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​មណ្ឌល​ថែ​ទាំ​មនុស្ស​ចាស់​ដូច​បណ្តា​ប្រទេស​ជឿន​លឿន​?​

ថ្មីៗនេះ ក្រុមហ៊ុន VINCI របស់បារាំងបានឈ្នះការដេញថ្លៃសិទ្ធិគ្រប់គ្រងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញថ្មី «តេជោក្រុងតាខ្មៅ»។ VINCI ត្រូវបានគេស្គាល់ជាក្រុមហ៊ុនដែលកំពុងគ្រប់គ្រងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ ខេត្តសៀមរាប និងខេត្តព្រះសីហនុ។ អ្នកជំនាញធ្វើការលើវិស័យទេសចរណ៍នាំគ្នាសាទរ និងទទួលស្គាល់ VINCI ជាក្រុមហ៊ុនដែលមានលក្ខណៈស្តង់ដារ ទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់ និងមានទំនាក់ទំនងទូលំទូលាយជាមួយបណ្តាប្រទេសក្នុងលោក។ តែអ្នកជំនាញដដែលក៏សង្កេតឃើញថា ក្រុមហ៊ុនបារាំងមួយនេះនៅពុំទាន់អាចធ្វើឱ្យវិស័យអាកាសចរណ៍ខ្មែរល្អប្រសើរនៅឡើយទេ។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលរំពឹងទទួលបានផ្លែផ្កា និងចង់ឃើញ VINCI ទាញប្រយោជន៍ជូនប្រទេសកម្ពុជាច្រើនជាងពេលកន្លងមក។

ប្រ​មុខ​រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា​ លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត ​បាន​សម្រេច​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ សីហានេះ​បង្កើត​មូល​និធិ​មួយ​ឈ្មោះ «មូល​និធិ​កសាង​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​តាម​ព្រំ​ដែន»​។​ កម្ម​វត្ថុ​គឺ​ដើម្បីកៀរ​គរ​ថវិកា​បន្ថែម​សម្រាប់​កសាង​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​នៅតាម​បណ្តោយ​ព្រំ​ដែន​។​ នេះ​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រថ្មី​របស់​រដ្ឋាភិ​បាល​ដែល​បើក​ឱកាស​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​អាច​ចូល​រួម​ជាមួយ​រដ្ឋាភិ​បាល​នៅ​ក្រោម​ហេតុ​ផល ​ការពារ ​និង​អភិវឌ្ឍ​ជាតិ​ «ក្នុងស្មារតី​មហា​សាមគ្គី​ជាតិ​ខ្មែរ»​។​ ភ្លាមៗ​បន្ទាប់​ពី​មានការ​សម្រេច​បង្កើត​មូល​និធិ​នេះ​ គេ​ឃើញ​មាន​សន្ទុះ​គាំទ្រ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​។​ តែ​ក្នុង​ពេល​ជា​មួយ​គ្នាក៏​មាន​មតិ​ខ្លះ​ចោទ​សួរ​ពី​របៀប​នៃ​ការ​គ្រប់​គ្រង​មូល​និធិ ​និង​ការ​ប្រើប្រាស់​ឲ្យ​មាន​តម្លា​ភាព​។​

ព្រះ​សង្ឃ ចន្ទ មុនី បាន​និមន្ត​ទៅកាន់​ខេត្ត​ជាប់​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា ឡាវ និង​វៀតណាម នាប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មក​នេះ​ ខណៈ​ដែល​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​ក្រៅប្រទេស​នៅ​តែ​បន្ត​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិ​បាល​កម្ពុជា​ដក​ខ្លួន​ចេញ​ពី​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ត្រី​កោណ​CLV​។ ​បេសកម្ម​ជាពិសេស​របស់​ព្រះសង្ឃ​អង្គ​នេះ ​ធ្វើឡើង​បន្ទាប់ពី​មាន​សារ​ជា​សំឡេង​របស់ លោក ហ៊ុន សែន នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០២៤ ដែល​បាន​បញ្ជា​ឲ្យអភិបាល​ខេត្ត​ទាំង​៤​នៅ​ជាប់ព្រំ​ដែន​សហការ​គ្នា​ដើម្បី​រៀប​ចំ​ទទួល និង​ធានា​សន្តិសុខ​ដល់​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ពិនិត្យ​ព្រំ​ដែន​របស់​ព្រះ​សង្ឃ ចន្ទ មុនី​។​ ព្រះសង្ឃ​ចេញ​ទៅ​ពិនិត្យ​ព្រំ​ដែន ​តើ​វា​អាច​រំងាប់​អារម្មណ៍​របស់​អ្នក​មិន​គាំទ្រ​គម្រោង​CLV​ឬ​ទេ​?​

ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២២ខែសីហាឆ្នាំ២០២៤ បានប្រកាសដាក់ចេញកម្មវិធីដែលមានឈ្មោះថា «ផ្ដល់ដី ការពារព្រៃ ដើម្បីរួមគ្នាអភិវឌ្ឍន៍ដោយចីរភាព»។ នេះគឺជាកម្មវិធីផ្តល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចបែបថ្មី ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត រំពឹងថានឹងអនុវត្តឲ្យបាននៅដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤នេះ។ អ្នកធ្វើការខាងអភិបាលកិច្ចដីធ្លី បានសាទរនឹងកម្មវិធីនេះ តែពួកគេនៅបារម្ភពីការអនុវត្តជាក់ស្តែង ខ្លាចក្រែងមិនមានតម្លាភាព។

នៅល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២២ សីហា នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងសារពិសេស ដោយបង្ហើបឲ្យដឹងពីគម្រោងរៀបចំដំណើរកំសាន្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងខេត្តចំនួន៤នាតំបន់ឦសាន នៅរៀងរាល់ចុងសប្តាហ៍។ គម្រោងទស្សនកិច្ចនៅក្នុងខេត្តទាំងបួនជាប់ព្រំដែនជាមួយវៀតណាម និងឡាវ មានគោលដៅយកពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើជាភ្នែក ជាច្រមុះ ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ត្រីកោណ (CLV) ។ ពួកគេអាចជាសាក្សីបញ្ជាក់ថា តើ កម្ពុជាមានបាត់បង់ទឹកដី ឬក៏មានលំហូរជនជាតិដទៃចូលកម្ពុជាដែរឬទេ។ អ្នកឃ្លាំមើលខ្លះថា នេះជាយន្តការល្អដើម្បីជំរុញទេសចរណ៍ក្នុងស្រុក តែខ្លះថា គ្មានប្រសិទ្ធិភាពព្រោះជាការរៀបចំទុកជាមុន។ តើយន្តការរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលត្រៀមរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចពលរដ្ឋទៅកាន់តំបន់ឦសាន ដោយមិនគិតថ្លៃ នឹងអាចកាត់បន្ថយមន្ទិលក្នុងចិត្តពលរដ្ឋ ពីរឿងបាត់បង់ទឹកដីដោយសារគម្រោង (CLV) ឬក៏គ្មានប្រសិទ្ធិភាពសោះ?

នៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ គឺជាខួប១ឆ្នាំគត់ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្តី្រហ៊ុន ម៉ាណែតបានចូលកាន់ចង្កូតដឹកនាំក្បាលម៉ាស៊ីនរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាណត្តិទី៧។ ក្នុងរយៈពេល១ឆ្នាំមកនេះ ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្រ្តី លោកហ៊ុន ម៉ាណែតបានអនុវត្តនូវគោលនយោបាយការទូតសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បទាក់ទាញវិនិយោគិនបរទេសធំៗមកបណ្តាក់ទុនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកម្ពុជាសម្រេចឱ្យបាននូវផែនការក្លាយជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងឆ្នាំ២០៣០។ អ្នកជំនាញលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មយល់ឃើញថា ការដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលថ្មីក្នុងរយៈពេល១ឆ្នាំនេះបានផ្តល់ផ្លែផ្កាច្រើនចំពោះសេដ្ឋកិច្ចជាតិ បើទោះបីជួបព្យុះភ្លៀងយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគសង្គម និងនយោបាយវិញហាក់យល់ផ្ទុយស្រឡះពីនេះ ដោយពួកគេសង្កេតឃើញរដ្ឋាភិបាលថ្មីពុំទាន់មានសមត្ថភាពធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានសន្ទុះខ្លាំងនៅឡើយ។ ដូច្នេះ សួរថា តើការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីក្នុងរយៈពេល១ឆ្នាំមកនេះជួយសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឱ្យរីកចម្រើនកម្រិតណា?

លោក ប៉ែន បូណា ប្រធានអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ បានលើកឡើងថា កម្ពុជាមានខ្សែក្រវ៉ាត់ការពារព្រំដែនយ៉ាងហោចណាស់៥ជាន់ ដែលជារបងការពារបូរណភាពទឹកដី និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ។ ខ្សែក្រវាត់ទាំង៥ជាន់នោះរួមមាន ទី១ រដ្ឋាភិបាលមិនអនុញ្ញាតឱ្យបាត់បង់ទឹកដីសូម្បី១មីលីម៉ែត្រ ទី២ ការបោះបង្គោលនៅតាមព្រំដែន ទី៣ កសាងផ្លូវនៅជាប់ព្រំដែន ទី៤ កសាងប៉ុស្ដិ៍នគរបាលព្រំដែន និងទី៥ គឺការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ព្រំដែន។ លោក ប៉ែន បូណា អះអាងថា ខ្សែក្រវាត់ទាំង៥ជាន់នេះ ជារបងយ៉ាងរឹងមាំ កក់ក្ដៅ និងគួរឱ្យជឿជាក់។ ប៉ុន្តែ ផ្ទុយពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល អ្នកនយោបាយក្រៅប្រទេសមើលឃើញថា ខ្សែក្រវ៉ាត់៥ជាន់នេះ មិនអាចការពារព្រំដែនបាននោះទេ បើរដ្ឋាភិបាលគ្មានឆន្ទៈក្នុងការការពារទឹកដី និងដោះដៃចេញពីប្រទេសជិតខាង ដូចជាវៀតណាម។

កម្លាំង​សមត្ថ​កិច្ច​នៅ​តែ​ត្រូវ​ដាក់​ពង្រាយ​មក​ដល់​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​សីហា នេះ ​បើ​ទោះជា​មិន​មាន​សកម្ម​ភាពបាតុ​កម្ម​ណាមួយ​កើត​ឡើង ដូច​ការ​ប្រកាស​របស់​អ្នក​ប្រឆាំង​នៅ​ក្រៅស្រុក​ក៏ដោយ​។​ បើ​តាម​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ ការ​រឹត​បន្តឹង​សន្តិសុខ​នេះនឹង​ត្រូវ​បន្ត​រហូត​ដល់​ចុង​ខែ​នេះ។​ ប៉ុន្តែ អ្នក​តាម​ដាន​សង្គម យល់ថា​ រូប​ភាពបង្ហាញ​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ច្រើន​សន្ធឹក​សន្ធាប់​នេះ​កំពុង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​អារម្មណ៍​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ​និងជាពិសេស​ភ្ញៀវ​ទេសចរ ដែល​មក​ដល់​កម្ពុជា និងអ្នក​ដែល​ត្រៀម​ខ្លួន​មក​ដើរ​កំសាន្ត​នៅ​កម្ពុជា​។ ​អ្នក​ជំនាញ​ទេសចរណ៍​បាន​លើក​ឡើង​ថា​ រូប​ភាព​នេះ គឺ​ពិបាក​ឲ្យ​កម្ពុជា​ទាក់​ទាញ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ខ្លាំង​មែន​ទែន​ និង​ស្នើឲ្យ​អាជ្ញាធរ​គួរ​មាន​វិធាន​ការ​ផ្សេង​ក្រៅ​ពី​នេះ​។​

នៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា​ ខាងមុខនេះ គឺគម្រប់​ខួប១ឆ្នាំនៃការដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាលថ្មីអាណត្តិទី៧​ របស់លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត។​ ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ​ និងការទូត គឺជា​វិស័យមួយក្នុងចំណោម​វិស័យជាច្រើនទៀត ​ដែលមានការចាប់អារម្មណ៍​ច្រើនក្នុងចំណោមបញ្ញវន្ត​ និងពលរដ្ឋខ្មែរ។ ​អ្នកជំនាញផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយផ្សេងៗ​គ្នាបានមើលឃើញវិស័យនេះថា​មានភាពសកម្ម ប៉ុន្តែ​លាយឡំទៅដោយ​ឧបសគ្គ ទាក់ទង​ទៅនឹងបញ្ហាសិទ្ធិ​មនុស្ស និង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។​ តើរយៈពេល១ឆ្នាំនេះ​ វិស័យការទូតនិង​ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ​របស់ប្រទេសកម្ពុជា​មានការប្រែប្រួលជា​វិជ្ជមាន និង​អវិជ្ជមានយ៉ាងណា​?