Report

កញ្ញាវន ថារី គឺជាវិស្វករផ្នែកបរិស្ថាន ស្រ្តីទីមួយនិងជាស្ថាបនិកក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្មស៊ូដ្រែន ដែលផ្តោតលើការកែច្នៃស្រកីដូងធម្មជាតិ ធ្វើជាប្រព័ន្ធចម្រោះទឹកកខ្វក់និងកាកសំណល់ផ្សេងៗ។ គោលបំណងរបស់កញ្ញាវន ថារី គឺស្វែងរកដំណោះស្រាយជូនសហគមន៍និងសាលារៀនបណ្តែតទឹក និងជាពិសេសដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាបរិស្ថានដែលកំពុងកើតឡើង អោយកាន់តែប្រសើរឡើង។

លោកយាយ ធូ គឹមអេង វ័យ៧៦ឆ្នាំ និងលោកយាយទួត វ័យ៩៥ឆ្នាំត្រូវជាម្ដាយកូននឹងគ្នារស់នៅភូមិព្រែកតាឡុង២ សង្កាត់ចាក់អង្រែ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។ ស្រ្តីជរាទាំង ២រូបនេះកំពុងរស់ពឹងលើចៅអាយុ ៣១ឆ្នាំម្នាក់ដែលមានពិការភាព គ-ថ្លង់កំពុងប្រកបរបរធ្វើបដិមាថ្ម។ តាមពិត គឺលោកយាយ ធូ គឹមអេងជាអ្នកបង្រៀនចៅតាំងពីចៅនៅអាយុជាង ១០ឆ្នាំ។ សព្វថ្ងៃនេះ ចៅវ័យ ៣១ឆ្នាំដែលមានពិការភាពមានសមត្ថភាពអាចធ្វើបដិមាថ្មដោយខ្លួនឯង។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា គឺមិនសូវមានទីផ្សារសម្រាប់លក់ចេញ។

លោក ទិត្យ សុខ ជាជាងធ្វើឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរជាង ១៥ឆ្នាំ។ ឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរដែលលោកបានធ្វើរួមមានស្គរដៃ ទ្រ តាខេ ឬឃឹមជាដើម។ ដោយទឹកចិត្តស្រលាញ់ លោក ទិត្យ សុខ បានខិតខំបន្តតស៊ូធ្វើមុខរបរមួយនេះដោយមិនបោះបង់ ទោះជាមិនទទួលបានគាំទ្រខ្លាំងដោយ។ តាមលោក ទិត្យ សុខ មុខរបរមួយនេះបានរួមចំណែកអភិរក្សមរតកភ្លេងបុរាណខ្មែរ។

មជ្ឈមណ្ឌលអាហារូបករណ៍កម្ពុជាបានរៀបចំសិក្ខាសាលាប្រឹក្សាយោបល់ស្តីពីអាហាររូបករណ៍ទៅសិក្សានៅក្រៅប្រទេសកាលពីថ្ងៃទី១ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤។ សិស្សនិស្សិតដែលចូលរួមបានសម្តែងការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង​លើអាហារូបករណ៍ដើម្បីបន្តការសិក្សានៅបរទេស។ តាមមជ្ឈមណ្ឌលអាហារូបករណ៍កម្ពុជា ទោះបីជាការផ្តល់អាហារូបករណ៍បរទេសចាប់ផ្តើមកើនឡើងនាពេលបច្ចុប្បន្នក៏ដោយ ក៏និស្សិតដែលបានទទួលអាហារូបករណ៍ទៅសិក្សានៅបរទេសនៅមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ៕

ពលរដ្ឋដែលកំពុងរស់នៅជាប់មាត់ប្រឡាយ ៨៨ ត្រង់ចំណុចភូមិស្រុកចេក ឃុំបឹងខ្យាង ស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាលកំពុងព្រួយបារម្ភថា ពួកគេនឹងពុំទទួលបានសំណងសមរម្យដែលអាចតាំងទីលំនៅថ្មីបានទេ។ ក្តីកង្វល់មួយនេះកើតឡើង ក្រោយពួកគេឃើញមានគ្រឿងចក្រជាច្រើនគ្រឿងកំពុងជីកស្តារប្រឡាយ ៨៨ ដើម្បីធ្វើជាទីតាំងរំដោះទឹកចេញពីព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិថ្មីដែលត្រៀមបើកដំណើរការនៅឆ្នាំ ២០២៥ ខាងមុខ។ ក្នុងន័យនេះ ពលរដ្ឋដែលអះអាងកំពុងរងផលប៉ះពាល់បានទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងភាគីក្រុមហ៊ុនសាងសង់ព្រលានធ្វើយ៉ាងជួយផ្តល់សំណងសមរម្យដល់ពួកគេ ដ្បិតបច្ចុប្បន្នពួកគេពុំទាន់ទទួលបានដំណឹងអ្វីនៅឡើយ៕

លោកយូ ឈឿននរិនដាជាយុវជនមួយរូបដែលតស៊ូលះបង់ដើម្បីអភិរក្សយុទ្ធក្រមខមដែលជាក្បាច់គុណបុរាណខ្មែរ។ ជាអ្នកតស៊ូត្រាំត្រែងជាមួយយុទ្ធក្រមខមជាង ១៥ឆ្នាំមកនេះ លោក រិនដាមើលឃើញថា ការផ្សព្វផ្សាយពីក្បាច់គុណបុរាណខ្មែរប្រភេទមួយនេះនៅមានភាពចង្អៀត បើធៀបនឹងក្បាច់គុណខ្មែរផ្សេងៗទៀត។ តាមលោក នរិនដា យុទ្ធក្រមខមអាចប្រឈមនឹងការបាត់បង់ ប្រសិនបើយុវជនជំនាន់ក្រោយមិនចូលរួមអើពើ និងស្រាក់ដៃគ្នាអភិរក្សទេនោះ។

ទោះបីជាលោកសំ ដារ៉ូ ធ្លាប់ជានិស្សិត​ផ្នែកស្ថាបត្យកម្ម​រចនាផ្ទៃក្នុង ប៉ុន្តែលោកគឺជាអ្នកស្រលាញ់​ចូលចិត្ត​ខាង​វិស័យគំនូរ តាំងពីវ័យក្មេង។ ដោយការព្យាយាម​និង​ការខិតខំ​ប្រឹងប្រែង ដារ៉ូបានចាប់ឱកាស​និងក្តីស្រម៉ៃ​ដើម្បីក្លាយជាសិល្បករគំនូរឌីជីថលនិងជាអ្នកនិពន្ធ​សៀវភៅ​ឈុតឆាករូបភាព។ ជាអ្នកមានទេពកោសល្យ​ខាងវិស័យគំនូរឌីជីថល​រយៈពេលជាង១០ឆ្នាំ ដារ៉ូ មានបំណងបង្កើតសៀវភៅរូបភាពថ្មីនិងគំនូរជីវចល​ដែល​ទាក់ទងសម័យអង្គរ។

សិប្បកម្មផលិតជ្រញ់មួយកន្លែងក្នុងក្រុងភ្នំពេញ បានកែច្នៃឈើម៉ៃសាក់ទៅជាគ្រឿងសង្ហារឹម និងរបស់របរប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ។ លោក ឈុន វីរៈ ម្ចាស់សិប្បកម្មនេះ បានអះអាងថា ការចូលរួមប្រើប្រាស់ផលិតផលពីឈើម៉ៃសាក់ មិនថា គ្រឿងសង្ហារឹម របស់ប្រើប្រាស់ រួមទាំងជ្រញ់ផងដែរ គឺជាការរួមចំណែកដល់ការកាត់បន្ថយវិនាសកម្មព្រៃឈើមួយផ្នែក ខណៈម៉ៃសាក់ជាឈើដែលដាំដុះដោយខ្លួនឯង។

អង្គការគ្រួសារថ្មីបានរៀបចំកម្មវិធីសម្ដែងសិល្បៈមួយនាល្ងាចថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ នៅសមាគមសិល្បៈគោកធ្លក រាជធានីភ្នំពេញដោយមានការចូលរួមរាំរបាំ លេងឧបករណ៍ភ្លេង និងសិល្បៈមហោរីពីក្រុមកុមារដែលមានពិការភាពភ្នែក គ ថ្លង់ និងកុមារកំព្រា។ គោលបំណងនៃកម្មវិធីនេះ គឺដើម្បីបំផុសគំនិតឱ្យមហាជនបានស្គាល់ពីរបាំប្រពៃណីខ្មែរផង និងដើម្បីរៃអង្គាសថវិកាសម្រាប់លើកកម្ពស់ដល់ការអប់រំ និងសុខុមាលភាពរបស់កុមារទាំងនោះផង។ តាមប្រធានអង្គការគ្រួសារថ្មី មានកុមារជិត៣ពាន់នាក់កំពុងត្រូវការជំនួយបន្ថែមដើម្បីសិក្សារៀនសូត្រ។

ប្រាក់ខែគោល ២០៤ដុល្លារសម្រាប់កម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរជាប្រាក់ខែមួយដែលកម្មករពិបាករស់ដោយសារមានការចំណាយប្រចាំថ្ងៃច្រើន។ នេះជាការអះអាងរបស់ក្រុមកម្មកររោងចក្រដោយបន្ថែមថា ការឡើងថ្លៃទំនិញនៅលើទីផ្សារជាបន្ទុកចំណាយដ៏ធំរបស់ពួកគេ។ តែក្នុងពេលដែលការចរចាប្រាក់ខែគោលសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥ ខាងមុខកំពុងបន្ត ក្រុមកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលគិតគូរពីការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យ និងបញ្ចុះតម្លៃទំនិញនៅលើទីផ្សារ។

កម្មវិធីអាហារូបករណ៍លើវគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញថតរូបបែបអាជីព និងសិល្ប: ច្នៃប្រឌិតដែលមានរយ:ពេល ២ឆ្នាំគ្រោងរៀបចំសម្រាប់យុវជនខ្មែរពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤។ តែមុនវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការ លោកសុវណ្ណ ភីឡុង អ្នកថតរូបអាជីព និងជាអ្នកផ្តួចផ្តើមកម្មវីធីអាហារូបករណ៍បានរៀបចំកម្មវិធីថតរូបសាកល្បងរយៈពេល ៣ថ្ងៃដើម្បីទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍អ្នកស្រលាញ់វិស័យថតរូបឲ្យយល់បន្ថែមពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលវិស័យថតរូបបែបវិជ្ជាជីវ:។ សម្រាប់លោកសុវណ្ណ ភីឡុង ការថតរូបអាជីពទាមទារឲ្យមានការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញវិជ្ជាជីវ:មួយដែលត្រឹមត្រូវ និងសមស្រប។

ប្រជាកសិករនៅស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវបានជ្រើសយកការដាំបន្លែនៅក្នុងផ្ទះសំណាញ់ ព្រោះការដាំបន្លែបែបនេះបានផ្តល់ផលច្រើនជាងការដាំនៅតាមដី ចំការធម្មតា។ អ្នកស្រី ម៉ាង ស្រី អ្នកដាំបន្លែនៅក្នុងផ្ទះសំណាញ់មួយរូបបានប្រាប់ថា ការដាំបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់បានផ្តល់ទិន្នផលខ្ពស់ និងបានផ្តល់សុវត្ថិភាពដល់អ្នកបរិភោគ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ការដាំបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់នេះក៏អាចជួយកាត់បន្ថយការហូរចូលបន្លែពីបរទេសដែរ៕

នៅតាមទីជនបទ កម្រនឹងមានផ្ទះណាដែលគ្មានពាងទឹកប្រើប្រាស់ នោះក៏ដោយមកពីភាពធន់ និងការរក្សាទុកទឹកបានល្អ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ ដោយសារការនាំចូលនូវធុងជ័រ ពលរដ្ឋមួយចំនួនបានងាកទៅប្រើធុងជ័រ សម្រាប់ដាក់ទឹកជំនួសវិញ ដោយសារវាស្រាល និងងាយស្រួលក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំង។ នៅចំពោះមុខនៃលំហូរធុងជ័រក្នុងទីផ្សារ លោក ហេង សុធី អ្នកធ្វើពាងក្នុងភូមិ ព្រែកយាយហ៊ិនទី២ ឃុំឫស្សីជ្រោយ ស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្តាល និយាយថា បើទោះជាបច្ចុប្បន្នពាងមិនសូវមានការពេញនិយមប្រើដូចមុន តែពាងនៅតែមានទីផ្សារ។ ដោយលោកអះអាងថា ពាងដែលលោកធ្វើគឺមិនដែលនៅសល់នោះទេ។

សិប្បកម្មកែច្នៃដូងមួយកន្លែងក្នុងខេត្តតាកែវ បានបើកឱកាសឲ្យជនពិការជាច្រើននាក់ អាចធ្វើការងារទៅតាមលទ្ធភាពដែលពួកគេមាន។ ស្ទើរតែជាងពាក់កណ្តាលនៃចំនួនបុគ្គលិក ជាជនពិការ ដែលអាចរកប្រាក់ចំណូលបានខ្លះដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ។ សម្រាប់ជនពិការ ឱកាសការងារនៅសិប្បកម្មកែច្នៃដូង បានផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមនិងជីវិតថ្មីដល់ពួកគេ ចាកផុតពីការរើសអើង មើលងាយពីអ្នកផងទាំងពួង។ យើងស្តាប់បទយកការណ៍របស់ ជួប នរក្សា ពីខេត្តតាកែវ៖

មុខរបរភ្ញាស់ពងទាកូនលក់ ជារបរពេញនិយមរបស់អ្នកខេត្តតាកែវ។ ពងទាកូនខេត្តតាកែវទទួលបានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញ ក៏ព្រោះតែរសជាតិឆ្ងាញ់។ រសជាតិក៏ដោយសារតែការប្រើប្រាស់ឡអង្កាមដើម្បីភ្ញាស់ និងការកំណត់អាយុនៃពងទាកូនគ្រប់ចំនួនថ្ងៃ។ យ៉ាងណាមិញ សព្វថ្ងៃនេះ អាជីវករភ្ញាស់ពងទាកូន មិនសូវនិយមប្រើឡអង្កាម ដោយបែរមកប្រើឡអគ្គិសនីវិញ ដើម្បីចំណេញកម្លាំងពលកម្ម។ ទោះងាកមកប្រើប្រាស់ឡរអគ្គិសនី មែនពិត តែរសជាតិ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះពងទាកូនរបស់អ្នកតាកែវ នៅតែល្បីល្បាញ។ ពីភូមិត្រពាំងត្របែក ឃុំអង្គតាសោម ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ យើងមានបទយកការណ៍របស់ ជួប នរក្សា៖

នៅក្នុងអាយុ១៧ឆ្នាំ យុវជន មាន វិនពិសិដ្ឋ មានមុខងារពីរ។ ១ ជាសិស្សថ្នាក់ទី១១នៅវិទ្យាល័យបាក់ទូក និង១ទៀត ជាអ្នកគំនូរដ៏មានទេពកោសល្យ ដែលអនុញ្ញាតឲ្យយុវសិស្សរូបនេះអាចរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ចាយវាយ នៅពេលរៀន និងស្នាក់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ មាន វិនពិសិដ្ឋមានចំណង់ចំណូលចិត្តខាងសិល្បៈគំនូរតាំងពីក្មេងម្ល៉េះ។ បន្តិចម្តងៗ យុវជនមកពីខេត្តសៀមរាបរូបនេះបានឈានជើងចូលរួមក្នុងការប្រកួតគំនូរ រហូតបានទទួលបានពានរង្វាន់ពីUNDPផ្នែកសិល្បៈគំនូរ កាលពីឆ្នាំ២០២៣។

លោក ទឹម មិនា នាយក​ប្រតិ​បត្តិ អង្គការ​ក្តី​ករុណា បាន​ទទួល​ពាន​រង្វាន់​ចំនួន​២​ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០២៣ ​ស្តីពី​ ការ​ទប់ស្កាត់​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជសាសន៍ និង​ពាន​រង្វាន់ ​រ៉ាហ្វាអែល លឹមឃីន ​ពី​ការិយាល័យ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​។ ចំណាយ​ពេល​ជិត​២០​ឆ្នាំ ​ក្នុង​ការ​ងារ​ផ្សះផ្សារ​ របួស​ផ្លូវ​ចិត្ត​ដល់​ជន​រង​គ្រោះក្នុង​រប​ប​ខ្មែរ​ក្រហម​ លោក ​ទឹម ​មិនា បាន​ចាត់​ទុក​ពាន​រង្វាន់​ទាំង​ពីរ​នេះ​ថា​ ជា​មោទន​ភាព​របស់​ខ្មែរ​ ក្នុង​ការ​ផ្សះ​ផ្សារ​ជម្លោះ​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​។

ដោយសម្លឹងឃើញអត្ថប្រយោជន៍នៃផ្លែដូង ម្យ៉ាងជាអត្តសញ្ញាណនៃខេត្តតាកែវផងនោះ លោក មាឃ ស៊ន ម្ចាស់សិប្បកម្មមួយកន្លែង នៅស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ មានគំនិតច្នៃប្រឌិត យកផ្លែដូង ទៅកែច្នៃជាផលិតផលចំណីអាហារ ស្បែកជើង និងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើនមុខទៀតទៅតាមតម្រូវការអ្នកប្រើប្រាស់។គោលបំណងធំរបស់ម្ចាស់សិប្បកម្មរូបនេះ គឺចូលរួមលើកកម្ពស់ផលិតផលផ្លែដូងខ្មែរ និងចូលរួមលើកស្ទួយជីវភាពប្រជាជនក្នុងតំបន់។

ពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារនៅភូមិសំណាក ឃុំកកោះ ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ ចាប់យកមុខរបរចម្លាក់ថ្ម ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលចិញ្ចឹមគ្រួសារ។ រកចំណូលបានត្រឹមចិញ្ចឹមគ្រួសារពិតមែន តែកម្មករខ្លះបានអភិវឌ្ឍខ្លួនចេញពីអ្នកស៊ីឈ្នួល ក្លាយជាម្ចាស់សិប្បកម្មចម្លាក់។ ថ្វីបើមុខរបរចម្លាក់ថ្ម ជាប្រភពប្រាក់ចំណូលចិញ្ចឹមអ្នកភូមិក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែវាបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន ព្រមទាំងសុខភាពពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិខ្លះដែរ។

តាំងពីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យទី១៨ខែសីហា កងកម្លាំងសមត្ថកិច្ច គោលដៅផ្លូវជាតិលេខ៣ បានរឹតបន្តឹងខ្លាំង ដោយត្រួតពិនិត្យលើអ្នកធ្វើដំណើរចូលទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលសង្ស័យថាទៅចូលរួមការធ្វើបាតុកម្មឲ្យរដ្ឋាភិបាលដកខ្លួនចេញពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ត្រីកោណ(CLV)។ តែស្ទើរពេញថ្ងៃ ការត្រួតពិនិត្យរបស់សមត្ថកិច្ច ពុំបានរកឃើញសកម្មភាពសង្ស័យណាមួយ ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើដំណើរទៅចូលរួមធ្វើបាតុកម្ម ដែលគេបានប្រកាសតាមបណ្តាញតេឡេក្រាមថា បាតុករត្រូវជួបជុំគ្នានៅផ្លូវជាតិលេខ៣នោះឡើយ។